Software Nedir? Software Çeşitleri Nelerdir?

Software kelimesinin Türkçe karşılığı yazılım şeklindedir. Software, bilgisayarları çalıştırmak ve belirli görevleri ürütmek için kullanılan bir dizi talimat, veri veya programdır. Software olmadan çoğu bilgisayar işe yaramaz olurdu.

Örneğin, web tarayıcısı yazılımınız olmadan internette gezinemez veya bu sayfayı okuyamazdınız. Bir işletim sistemi olmadan tarayıcı bilgisayarınızda çalışmazdı.

Software öncede bir perakende bilgisayar mağazasından satın alınmaktaydı. Bu şekilde alınan software kılavuzları, tüm diskleri, garantiyi ve diğer belgeleri içeren bir kutuda gelirdi. Ancak software artık internet üzerinden bilgisayara indirilebilir şekilde satılmaktadır. İndirildikten sonra bilgisayarınızda kurulum işlemini başlatmak için kurulum dosyalarını çalıştırabilirsiniz.

Software nedir?

Software en genel anlamıyla bir bilgisayara belirli görevleri yapmasını söyleyen bir dizi talimat veya programdır. Software, bilgisayarlarda, cep telefonlarında, tabletlerde veya diğer akıllı cihazlarda çalışan bilgisayar programlarını tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir.

Software genellikle bir bilgisayarın fiziksel bileşenlerine (donanımlarına) atıfta bulunmayan tüm işlevsel yönlerini tanımlamak için kullanılır. Komut dosyaları, uygulamalar, programlar, yazılımı (software) tanımlamak için sıklıkla kullanılan diğer türden terimlerdir. Bir işletim sisteminden, oyunlara veya uygulamaya kadar hemen hemen her şeyi yazılım olarak tanımlamak mümkündür.

Software, bir bilgisayara nasıl davranacağını veya belirli bir görevi nasıl gerçekleştireceğini söyleyen bilgisayar koduyla yazılmış bir dizi talimattır. Software genellikle ticari programlar, oyunlar, işletim sistemi, virüsler gibi kötü amaçlı yazılımlar şeklinde gelir. Kısacası bir bilgisayarda çalışan herhangi bir program veya kod bir software örneğidir.

Software nasıl dağıtılır?

Software çeşitleri aynı şekilde dağıtılmaz, satılmaz veya paylaşılmaz. Birincil dağıtım yönteminin yıllar içinde değişim yaşaması söz konusu olmuştur. Bir zamanlarda, neredeyse tüm software çeşitleri ticariydi ve perakendeciler aracılığıyla satılırdı. Bugün ise durum biraz daha farklıdır:

• Ticari: Artık çok daha az yaygın olmasına rağmen birçok software hala ticaridir. Satın aldığınız bir dijital kopya söz konusudur. Bu durumda yazılımın kullanım hakkını elde eden bir lisansa sahip olursunuz. Dolayısıyla yazılım üzerinde yayıncının açık izni olmadan herhangi bir değişiklik yapamazsınız.
• Açık kaynak: Genellikle ticari yazılımların tam tersi olarak görülürler. Bir coder topluluğunun yazılımı güncellemesine, değiştirmesine ve iyileştirmesine izin veren tüm kaynak koduyla birlikte sunulur. Diğer taraftan tüm açık kaynaklı yazılımlar ücretsiz değildir.
• Freeware: Birçok yazılımı indirmek ve kullanmak tamamen ücretsizdir. Freeware yazılım modeli, yayıncıların yazılımlarını daha kolay dağıtmalarını sağlar. Çünkü birçok insan bir şeyi ücretsiz olarak denemek isteyecektir. Bazı ücretsiz yazılımlar adware niteliği taşırlar. Bunun sebebi gömülü reklamlarla birlikte gelmesidir.
• Shareware: Shareware aslında freeware yazılımın bir varyasyonudur. Yazılım sınırlı bir süre için ücretsizdir. Uygulamayı faydalı bulursanız, kullanmaya devam etmek için ödeme yapmanız gerekir. Birçok shareware yazılımı sınırlı bir süre için ücretsizdir.

Software çeşitleri nelerdir?

Günümüzde kullanılan pek çok farklı türde software çeşidi vardır. Software sektörünün kapsamı hakkında fikir edinmek istiyorsanız bugünlerde kullanılan başlıca software türlerine genel bir bakış atmalısınız. Aşağıda yer alan başlıklar size bu konuda yardımcı olacaktır.

System software (Sistem yazılımı)

Sistem yazılımı, bilgisayar donanımının çalışmasına izin veren ve uygulamaların çalışması için temel platform görevi gören genel yazılım kategorisidir. Sistem yazılımı özellikle karmaşıktır ve herhangi bir bilgi işlem aygıtıyla ilişkili birden çok katman vardır.

• İşletim sistemi: Bir işletim sistemi olmadan bir bilgisayar, herhangi bir işlevi yerine getiremeyen bir donanım topluluğu olur. İşletim sistemi bilgisayarın temel işlevleri gerçekleştirmesine izin verir. Kullanıcıların bilgisayarla etkileşime girebileceği bir arabirim ve uygulamaların üzerinde çalışabileceği bir platform sağlar.
• Firmware: Birçok cihaz ve bileşen, cihaza nasıl davranacağını ve diğer cihazlarla nasıl etkileşime gireceğini söyleyen bir firmware türü yazılıma sahiptir. Firmware genellikle güncellenebilir yapıdadır ama cihaza herhangi bir güç uygulanmadığında devam eder.
• Driver: Driver, işletim sistemi ve bilgisayar bileşenlerinin iletişim kurmasını sağlayan küçük programlardır. İşletiminin sisteminin bu aygıtı nasıl kullanacağını bilmesi için her bileşenin bir driver sahibi olması gerekir. Ekran kartı, ses yongası, klavye ve fare dahil olmak üzere hemen hemen her bileşen bir driver sahibidir.
• Yardımcı programlar: Yardımcı programlar, sistem yazılımı ve uygulama arasındaki çizgiyi bulanık hale getirirler. Belirli işletim sistemi görevlerini gerçekleştirmek için genellikle işletim sistemiyle birlikte gelen veya işletim sistemine sıkı bir şekilde entegre olan küçük programlardır.

Programming software (Programlama yazılımı)

Bir software parçasının farklı bir software tarafından üretiliyor olması şaşırtıcı olmamalıdır. Bir coder, programlar oluşturmak için bir dizi farklı software aracına güvenir. Software geliştirme sırasında coder tarafından kullanılabilen yaygın programlardan şu şekilde bahsedebilmek mümkündür:

• Compiler: Compiler derleyici anlamına gelir. İnsanlar tarafından yazılan kodu, bilgisayar donanımı tarafından doğrudan yorumlanabilen daha düşük seviyeli bir makine kodu biçimine dönüştüren programdır. Derleyicilerin varlığı, son derece karmaşık yazılımlar oluşturmayı pratik hale getirir.
• Debugger: Debugger hata ayıklayıcı anlamına gelir. Bilgisayar kodunu test etmek ve "hata ayıklamak" için kullanılan bilgisayar programlarıdır. Hata ayıklama sırasında yapılan işlem ise basit bir biçimde hataları bulmak ve hataları ortadan kaldırmaktır.
• Linker: Linker bağlayıcı anlamına gelir. Bir derleyiciden çıktı alan ve bunları bir programlama ortamında çalıştırmaya gerek kalmadan bir kullanıcı tarafından kendi başına çalıştırılabilen tek bir yürütülebilir dosyada birleştirilen programlardır.

Application software (Uygulama yazılımı)

Application software veya Türkçe adıyla uygulama yazılımı muhtemelen en aşina olunan software türüdür. Bunlar program veya uygulama olarak adlandırılırlar. Genellikle belirli bir amacı olan ve belirli bir hedefi gerçekleştirmek için kullanılan paketlerdir.

Neredeyse sınırsız sayıda uygulama çeşitliliği vardır. En yaygın olanlardan bazıları, kelime işlemciler, elektronik tablolar ve e-posta istemcileri gibi üretkenlik yazılımlarını içerir. Microsoft Word, Microsoft Excel veya Microsoft Outlook application software için verilebilecek en ideal örneklerdir.

Oyunlar aynı zamanda en popüler uygulamalardır. Telefonunuzda yer alan kamera uygulaması, grafikleri ve fotoğrafları düzenlemek için kullanılan Photoshop programı gibi hemen hemen birçok şey uygulamadır. Diğer taraftan web tarayıcıları da en yaygın yazılım uygulamaları arasında yer alırlar.