VSync Nedir, Ne İşe Yarar?

3D uygulamalar kullanıyorsanız veya oyun oynuyorsanız video ayarlarında garip bir seçenekle karşılaşmış olabilirsiniz. Genellikle "vertical sync" veya "VSync" olarak adlandırılır ve bu seçenek dikey senkronizasyon anlamına gelmektedir. Bu seçeneğin ne yaptığını anlamak için biraz detaylara inmek gerekmektedir.

VSync, bir oyunun kare hızını oyun monitörünün yenileme hızıyla senkronize eden bir grafik teknolojisidir. İlk olarak GPU üreticileri tarafından geliştirilen bu teknoloji, ekranınızın tek seferde birden fazla çerçevenin bölümlerini görüntülediği ekran yırtılmasıyla başa çıkmanın bir yoluydu.

VSync ne işe yarar?

Başlamak için, bilgisayarınızda grafiklerin nasıl işlendiğine bakalım. Bilgisayarınız veya dizüstünüzün bir ekrana grafik oluşturma yöntemi vardır. Bu, işlemcinizdeki entegre grafikler veya bağımsız bir grafik kartı olabilir. Grafik işlemcisinin ana görevi, görselleri ekrana boyamaktır.

Grafik işlemcinize 3D bir sahne oluşturmasını söylediğiniz zaman tam çizimleri veya kareleri olabildiğince hızlı işleyecektir. Daha sonra bu kareleri işlenmesi için monitöre vermeniz gerekmektedir. Sonuç olarak hızlı ateşli karelerin slayt gösterisi benzeri bir efekt elde edersiniz.

Grafik işlemcinin kare işleyebileceği hız "saniyedeki kare sayısı" veya kısaca FPS olarak adlandırılır. Grafik işlemciniz ne kadar çok kare çıkarırsa oyunlarınız o kadar akıcı görünür. Ekranınız her zaman grafik işlemcinizin ürettiği karelere ayak uydurmaya çalışır. Görüntüleyebileceği maksimum kare miktarı, genellikle frekans olarak tanımlanır.

Bu frekans ise "Hz" olarak tanımlanan yenileme hızında gösterilir. Oran 1:1'dir. Bu nedenle 60 Hz'deki bir monitör 60 FPS'ye kadar gösterim sunabilir. Yenileme hızını doğrudan ürünün tanıtım metninden veya özelliklerinden öğrenebilme şansınız vardır.

Problemler grafik işlemciniz monitörünüzün kaldırabileceğinden daha fazla kare çıktısı vermeye başladığında başlar. Örneğin, 60 Hz monitörde 100 FPS gibi. Monitörünüz akış hızına ayak uydurmakta zorlanabilir. Sonunda iki kare arasındaki senkronizasyonu bozabilir. Bu ekran yırtılması olarak adlandırılan durumun oluşması anlamına gelir.

İşte bu noktada devreye VSnyc girer. VSync, herhangi bir senkronizasyon sorunun gidermek için grafik işlemcisinin karelerini monitörün yenileme hızıyla eşleştirmeyi amaçlar. Bu genellikle oyun motorunu dondurarak veya monitör bir sonraki kareyi çıkarmaya hazır olana kadar kareleri arabelleğe alarak gerçekleştirilir.

VSync'in Avantajları

Belirttiğimiz gibi ekran yırtılmaları gibi bir problemle karşı karşıya olmanız durumunda VSync son derece etkilidir. Bu, grafik işlemcinizi monitörünüzle aynı seviyeye indirecek ve uyum içinde daha iyi çalışmalarını sağlayacak. Böylece doğru yapıldığında ekran yırtılmaları ortadan kalkacaktır.

Grafik işlemcinizin grafik talebini ciddi şekilde aştığı uygulamalarda (çok eski oyunlar gibi) da yararlı olabilir. Grafik işlemcileri olabildiğince hızlı çalıştıkları için eski sahnelerin işlenmesi aşırı derecede yüksek kare hızlarına neden olabilir.

Bu aynı zamanda inanılmaz hızlı bir hızda kare çıkışı sağladığı için grafik işlemcinizin aşırı ısınmasına neden olabilir. VSync'in etkinleştirilmesi, FPS'yi monitörün yenileme hızına sınırlar ve grafik işlemcisi üzerindeki aşırı yükü durdurur. Bu durumda oyun oynarken çok daha rahat edersiniz.

VSync'in Dezavantajları

VSync, kareleri monitör hazır olana kadar beklettiğinden bu bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Tuşlara basma ve fare tıklamaları gibi girdilerin biraz geciktiğini fark edebilirsiniz. Bu, oynamak için refleks ve ani reaksiyon gerektiren oyunlarda çok ciddi sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilecektir.

Bu gecikmeyi azaltmaya yardımcı olmak için VSync için geliştirilmiş bazı teknolojiler vardır. Ancak VSync'i etkinleştirirseniz ve eylemlerinizin öncekinden daha geç yanıt verdiğini fark ederseniz aklınızda bulundurmaya değer bir durum olacaktır.

VSync, kare hızı monitörün yenileme hızını aştığında harikadır. Bununla birlikte, grafik olarak yoğun bir ana denk gelirseniz ve kare hızı yenileme hızının altına düşerse, grafik kartı monitörün tercihlerine en iyi şekilde uyması için onu daha da aşağıya çekecektir. Sonuç, yoğun anlarda kare hızında büyük bir düşüş olacaktır.

Adaptive VSync ve Fast Sync nedir?

İşler burada biraz daha karmaşık hale gelmektedir. GPU şirketler, VSync'in potansiyel sorunlarının her zaman farkındaydılar. O zaman beri iyileştirilmiş sürümler yapmaya çalışmaktadırlar. Bu nedenle, GPU kontrol panelinize gittiğinizde farklı senkronizasyon seçenekleri görebilirsiniz. VSync'in daha gelişmiş biçimleri şöyledir:

• Adaptive VSync - Bu, monitörün maksimum yenileme hızını takip eden bir NVIDIA geliştirmesidir. Oyunun FPS'si yenileme eşit veya daha yüksekse VSync etkinleştirilir. FPS'in altına düşerse devre dışı bırakılır. Böylece bazı giriş gecikmesi sorunlarının ortaya çıkması engellenir.
• Fast Sync - Fast Sync, gerektiğinde VSync'i etkinleştiren ve mümkün olan en iyi kare verilerini seçmek için otomatik üçlü arabelleğe almayı ekleyen NVIDIA'nın daha gelişmiş bir Adaptive Sync biçimidir. Kullanması çok fazla güç gerektirir ama birçok VSync sorununu gidermeye yardımcı olur.
• Enhanced Sync - Enhanced Sync, AMD'nin Fast Sync sürümüdür. İlgili sorunları önlemek için kare hızı monitörün yenileme hızının altına düştüğünde VSync'i devre dışı bırakır.

VSync, G-Sync veya FreeSync'ten daha mı iyi?

NVIDIA'nın G-Sync ve AMD'nin FreeSync'i VSync yeteneklerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Her iki GPU teknoloji de yenileme hızlarını ve verileri GPU'nuzun kare hızıyla senkronize etmek için çalışır. Şirketler VSync ile ilgili sorunları, özellikle görüntü hassasiyeti ve tekdüzelik ve yırtıklara son vermeyi istediler. Esasen, G-Sync ve FreeSync, VSync yazılımının daha etkili sürümleridirler.

Ancak bu teknolojik grafik kartınız ve monitörünüz ile uyumlu olmalıdır. Çoğu monitörde G-Sync veya FreeSync bulunur. Ancak minimum destek vardır. Rakip yazılım olduklarından, her ikisini de kullanan bir monitör bulmakta zorluk çekeceksiniz. Sonunda, muhtemelen monitörünüzün yeteneklerini GPU'larınızla eşleştirmeyi çalışmanız gerekecektir.